Bugünkü anlamda ilk kooperatif 21 Aralık 1844 yılında İngiltere’de Rochdale kasabasında “Rochdale Öncüleri” adı verilen 28 dokuma işçisi tarafından kurulmuş olan tüketim kooperatifidir. Rochdale Öncüleri, kooperatiflerinin iyi işleyebilmesi için bazı ilkeler kabul etmişlerdir. Bu ilkeler ilk defa bilimsel olarak 1937 yılında saptanmıştır.
Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) 1895 yılında Londra’da kurulmuştur. Bu birlik, muhtelif ülkelerin kooperatif uygulamalarını dikkate alarak 1937 yılından bu tarafa kooperatifçilik ilkeleri üzerinde çalışmalar yapmıştır. Bu birliğe bütün ülkelerin kooperatif üst örgütleri kayıtlıdır. Londra’da kurulan birlik, 1982 yılında İsviçre’nin Cenevre kentine taşınmıştır. Dört yılda bir toplanmakta ve “Uluslararası Kooperatifçilik” Dergisi adıyla bir dergi çıkarmaktadır. Türkiye’den Türk Kooperatifçilik Kurumu, Köykop, Yolkop, Kentkop gibi üst kooperatif örgütleri bu birliğe kayıtlıdırlar.
Değişen dünya koşulları yoğun sosyal ve ekonomik gelişme ve değişiklikler kooperatifçilik ilkelerini de etkilemiş ve bu ilkelerin sık sık gündeme gelmesine neden olmuştur. Bu ilkeler bir bütün ve birbirine eş değer olarak kabul edilmiştir.

1966’da kabul edilen kooperatifçiliğe ilişkin 7 ilke aşağıdaki gibidir:

  • Gönüllü ve Serbest Giriş-Çıkış İlkesi
  • Demokratik Yönetim İlkesi
  • Ortağın Ekonomik Katılımı İlkesi
  • Özerklik ve Bağımsızlık İlkesi
  • Eğitim, Öğretim ve Bilgilendirme İlkesi
  • Kooperatifler Arası İşbirliği İlkesi
  • Topluma Karşı Sorumluluk İlkesi

15

40